علی عبدلی پژوهشگر، نویسنده و شاعر می‌باشد که فعالیت خود را در زمینه شناخت اقوام تات و تالش از اوایل دهه ۵۰ شمسی شروع کرده و تا کنون ادامه داده‌است. از این پژوهشگر و شاعر تاکنون حدود بیست کتاب در زمینه‌های زبان تالشی تاتی و تاریخ، فرهنگ، ادبیات و مردم تالش به چاپ رسیده.
همچنین از او دو مجموعه شعر به زبانهای فارسی و تالشی- تاتی
چاپ و منتشرشده‌است.
علی عبدلی در ۲۵ مرداد ۱۳۳۰ در
بخش کلور شهرستان خلخال دیده به جهان گشود. وی اغلب دوران کودکی خود در دل کوه‌های
تالش گذراند و از همان زمان با تهیه نشریات و کتابهای ادبی ومطالعه آنها راه
شکوفایی استعدادهای نهفته اش را به تدریج هموار کرد و بعدها باسرودن شعر و گرد
آوری فرهنگ عامه، ارتباطاتی با مطبوعات آن زمان برقرارکرد.
عبدلی در سال ۱۳۵۳ موفق شد مسئولین وقت صدا و سیمای گیلان‌را متقاعد کند که برای نخستین بارهر هفته نیم ساعت برنامه ویژه تالشان از رادیو پخش شود، به موجب‌آن توافق ضبط و پخش برنامه‌ای با نام سیری در تالش از رادیو گیلان آغاز کرد. آن برنامه تاسال ۱۳۵۷ ادامه یافت. وی در طول دهه ۶۰ کتابهای فرهنگ تالشی و تاتی، تالش‌ها کیستند، تات‌ها و تالشان و ترانه‌های شمال را منتشر کرد.
علی عبدلی در سال ۱۳۷۱ به پاس پایه گذاری تالش شناسی در ایران، موفق به دریافت درجه دکترای افتخاری از آکادمی ملی جمهوری آذربایجان شد. عبدلی چند ماهی پس از دریافت دکترا از آکادمی ملی جمهوری آذربایجان نخستین نشریه تالش “در دوره جدید “تحت عنوان ویژه تالش را منتشر کرد و در سال ۱۳۷۳ کتاب نظری به جامعه عشایری تالش را منتشر کرد. تاریخ کادوسها، مشاهیر تالش، چهار رساله در زمینه تاریخ و جغرافیای تالش شرکت و سخنرانی در همایش‌های نوروز در تخت جمشید و محرم در فرهنگ مردم سازمان میراث فرهنگی. انتخاب به عنوان پژوهشگر برگزیده گیلان دیگر موفقیت او در طول دهه ۷۰ بود.
همچنین کتاب تاریخ کادوسها مورد استقبال عامه مردم و بسیاری از پژوهشگران و ایرانشاسان قرار گرفت. این کتاب چند سال بعد به زبان ترکی ترجمه و در باکو منتشر شد. در سال ۱۳۸۰ کتابهای فرهنگ تطبیقی تالشی – تاتی – آذری را به پیشنهاد احسان یارشاطر به رشته تحریر در آورد بعد از آن ضمن انتشار کتب دیگر در رابطه با تات و تالش در سال ۱۳۸۳ جایزه ادبی دکتر معین را دریافت کرد .
در سال ۱۳۸۴ موسسه تالش شناسی را بنیان گذاشت مدخل قوم تالش در دائرهالمعارف بزرگ اسلامی به قلم این پژوهشگر نگاشته شده‌است. عبدلی در سال ۱۳۸۷ در شانزدهمین جشنواره تولیدات مراکز صدا و سیما دیپلم افتخار بهترین پژوهشگر از سازمان صدا و سیما دریافت نمود. سر انجام اینکه در تاریخ ۱۲ مهر ۱۳۹۱ شورای عالی دانشگاه‌های دولتی ارمنستان مدال علمی درجه ۲ خود را به علی عبدلی اعطاء نمود
کتابشناسی : اخبارنامه، لنکرانی میرزا احمد، به کوشش علی عبدلی، ویراست دوم، انتشارات وزارت امورخارجه ۱۳۸۵تهران، ۲۵۶ صفحه. – شرح وقایع جنگهای روسیه علیه ایران در جبهه تالش. ادبیات تات وتالش، (ایران و جمهوری آذربایجان)، عبدلی علی، شرکت سهامی انتشار، ۱۳۸۰ تهران، ۲۳۰ صفحه. –
تاریخچه و نمونه اشعار تالشی و تاتی آفتاوَجار، عبدلی علی، انتشارات آرون، ۱۳۸۰ تهران، ۷۲ صفحه. –
مجموعه سروده‌های تالشی و تاتی. تالشی‌هاکیستند، عبدلی علی، ویراست نخست ۱۳۶۳، انتشارات دهخدای انزلی، ویراست دوم انتشارات ققنوس، ۱۳۶۹تهران، ۲۴۸ صفحه. –
مقالاتی در زمینه تاریخ، زبان، جامعه، ادبیات و بازارهای تالش. تاریخ کادوسها، عبدلی علی، انتشارات فکر روز، ۱۳۷۸تهران، ۳۰۸ صفحه –
تاریخ پیش از اسلام تالش (کادوس). جلد ترجمه ترکی کتاب تاریخ کادوسها که در جمهوری آذربایجان مورد استقبال قرار گرفت.
ترانه‌های شمال، عبدلی علی، انتشارات ققنوس، ۱۳۶۸تهران، ۳۰۲ صفحه. – مجموعه‌ای از دو بیتی‌های عامیانه تالشی، گیلکی و مازندرانی چهار رساله در زمینه تاریخ وجغرافیای تالش، عبدلی علی، انتشارات گیلکان، رشت۱۳۷۸، ۲۷۲ صفحه. –
دربر گیرنده چهار رساله به نامهای: جواهرنامه لنکران، سفرنامه توالش، اشعارونامه‌های تاجماه، فرهنگ تالشی و تاتی، عبدلی علی، انتشارات دهخدا، ۱۳۶۳بندرانزلی، ۱۴۴ صفحه. –
واژه‌های تالشی تالشدولاو تاتی کلور خلخال. فرهنگ تطبیقی تالشی – تاتی – آذری دیرین، عبدلی علی، شرکت سهامی انتشار، ۱۳۸۰تهران، ۶۲۰ صفحه. –
واژه نامه چند لهجه تالشی و تاتی، واژه نامه آذری دیرین، واژه نامه لنکرانی، دستورزبان‌تطبیقی تالشی و تاتی و ۱۰۰ صفحه مقدمه و توضیحات و کتابشناسی تالش. نظری به جامعه عشایری تالش، عبدلی علی، انتشارات موسسه اطلاعات، تهران،۱۳۷۱، ۱۷۵ صفحه. –
بررسی وضعیت اجتماعی و اقتصادی عشایر تالش. نگاهی به گذشته تالش ، اسداف فریدون، ترجمه علی عبدلی، مرکز اسناد و خدمات پژوهشی، تهران، ۱۳۸۴. –
مطالبی در زمینه تاریخ تالش شمالی از دوره سده‌های میانه تا انقلاب بلشویکی. تاریخ تالش ، عبدلی علی، انتشارات جامعه نگر، تهران، ۱۳۸۵، ۳۷۵ صفحه. –
تاریخ تالش از زمانهای دور تا نهضت جنگل، با نگاهی نو و انتقادی به جغرافیای تاریخی ایران باستان.
خوراک‌های تالشی ، عبدلی علی، نشر جامعه نگر با همکاری مؤسسه تالش شناسی، تهران ۱۳۸۶، ۸۰ صفحه. – خوراک‌ها، شیرینی جات، مرباها و رب‌ها، و….
ترانه‌های مردم و نغمه‌های شادی، تالیف عیسی زاده احمد و مامئدوف نریمان، ترجمه عبدلی علی انتشارات پژوهشکده مردم شناسی سازمان میراث فرهنگی، تهران، ۱۳۸۶، ۱۸۰ صفحه. –
مجموعه‌ای از ملودی‌های سازی و آوازی تالسی و آذری، گرد آوری شده در تالش شمالی مشاهیر تالش ، عبدلی علی، ناشرمؤلف، رضوانشهر ۱۳۷۸، ۲۰۸ صفحه. –
شرح حال و نمونه آثار مشاهیر تالش ایران و جمهوری آذربایجان. جنگل و جنازه، عبدلی علی، ناشر مولف، تهران ۱۳۵۸، ۴۸صفحه. –
مجموعه‌ای از سروده‌های فارسی و تالشی در قالب‌های آزاد و نیمایی و کلاسیک. تالش؛ زادگاه زرتشت ، به دو زبان فارسی و انگلیسی، عبدلی علی، انتشارات انجمن تالشان مقیم تهران، ۱۳۸۵، ۴۰ صفحه. –
طرح دیدگاهی نو در باره زادگاه زرتشت و محل وزمان تبلیغ آیین او. تات‌های ایران و قفقاز ، عبدلی علی، ناشر انتشارات مهدی رضایی، تهران، ۱۳۸۹. –
مطالبی در زمینه تاریخ، جامعه، سرزمین و هویت تات‌ها. تالشان کیستند ، عبدلی علی، ناشر انتشارات جامعه نگر، تهران، ۱۳۹۱. –
ویراست سوم، با اضافات و تجدید نظر اساسی فهلویات باباطاهر همدانی ،عبدلی علی،ناشر انتشارات مهدی رضایی،تهران،۱۳۹۲٫ –
تصحیح زبانی ، ادبی وبازشناسی دوبیتی های باباطاهر همدانی . ضمنا ایشان در حال حاضر علاوه بر مدیریت موسسه تالش شناسی و عضویت افتخاری آکادمی ملی جمهوری آذربایجان ، عضو پیوسته بنیاد ایران شناسی و انجمن علمی دبیران تاریخ استان گیلان نیز هستند .
از : رمضان نیک نهاد- سایت http://taleshstan.ir/
درود برشما جناب نعمتی عزیز قدرانی شما از مردان وزنان نامدارتالش نشان از غیرت والای شما دارد .از ابراز لطف شما صمیمانه سپاسگزارم .دلمان برای شعرهای ناب تالش شما تنگ شده است
درود بر شما معلم فرهیخته و فرهنگ پژوی جامعه تالش. حقیر همچنان در خدمت جامعه تالش و زبان شیرین مادریمان هستم . چشم اگر خدا یاری نماید با سروده های دست و پا شکسته تالشی ام ارادت به شما و سایر دوستان تالشی ام و جامعه ی تالش زبان خواهم داشت.
شاد زی مهر افزون ، خدا یارتان
سلام برادر خوبم
زنده باشی و پایدار با این حس قشنگی که به ملیت خود و شهر و دیارت داری ...
دست خدا همراهتون و نگاه مردم پشتیبانتون !
زنده باشید خواهر ارجمندم . معلم فرهیخته و فرهنگ دوست دیار کویر. ازاینکه به حقیر سر میزنید بینهایت سپاسگزارم.
پاسداری از فرهنگهای اقوام ایرانی راه مبارزه با تهاجم فرهنگی بیگانگان است . ما در بین اقوام ما فرهنگ و سنن قابل توجه ای داریم که در عصر مدرنیته هم قابل توجه هستند. اینکه امروزه محبت ها کم شده نتیجه اش پشت کردن به فرهنگ قومی و ملی ما است.
چرا باید آنچه که خود داریم ز بیگانه تمنا کنیم.
تندرست باشید.
گلهای جنگلی تقدیم مهربانان
منتظر حضورم
فرهیخته خانم اندیشمند و فروزنده ی فرزانه
بسی شاکر خداوندگاری هستیم که گل را به انسان هدیه داد.
در بین همه موجودات این انسان است که گل را میفهمد.
گل را اگر جلوی گاو بریزیم آن را میخورد!!!
تقصیر هم ندارد چون گل را نمی فهمد.
ولی انسان بویش میکند و تماشایش.
خداوند گل را باخارش آوریده منتها گل را بالای خار قرار داده است. این هم بسی جای تامل دارد.
در فرهنگ ما تالشهای گیلان دو تا گل خیلی عزیزند. یکی بنفشه و دیگری پامچال است که یکهفته قبل از نوروز در کناره جنگلها و نهرها می رویند.
من نمیدانم شما کویرنشینان چه احساسی نسبت به جنگل دارید ولی ماها که در دل جنگل ها دوران کودکی مان را گذرانده ایم، جنگل را با روح و جان خود پیوند داده ایم و مرگ جنگل را مرگ خود میدانیم . ولی حیف که جنگلهای ماهم دارد مثل بعضی چیزهای بارزش مان نابود میشوند . ای کاش جنگلهای ما هم مثل مقبره امامزاده ها یک متولی بالای سرش داشت و حرمتش را نگه میداشت و جنگل را میفهمید و حس میکرد و به آن عشق میورزید. تا بقیه انسانها حاجتی هم از جنگل میگرفتند!!!
وحاجت جنگل و گل چیزی جز تنفس بخشیدن به ماانسانها نیست.
اگر جنگل بود بخش بزرگی از مردم ما امروز دچار ریز گردها نبودند. میشود در کویر هم جنگل کاشت ولی اگر کسی زندگی را باور داشته باشد و مرده اندیش نباشد.
از دعوت تان متشکرم بانو
خداوند ایشان را حفظ کند
خداوند حافظ شما جوانان مملکت باشد.
روزه داران به رهش جان و دل ایثار کنید
امشب از جام تولای وی افطار کنید
میلاد کریم اهل بیت مبارک
سلام وعرض ادب
ماهی سرشار از برکت و رحمت و عبادت های پذیرفته شده برایتان آرزومندم . . .[گل]
ممنون خیلی خوش آمدید. عطر خوش سخنتان پایدار
سلام برادر خوبم
شعرتون قشنگ بود ..
مرحبا به این شور شعرتون ..
سلام .
سپاس عزت زیاد
از توجه شما به مفاخر سرزمین مان تشکر.
همچنین از تاکید شما به مطالب اینجانب در پست های جدید ممنون.در شب احیاء حتما انجام وظیفه خواهم کرد.
تندرست باشید. شادی زی مهر افزون
باسلام و ارادت و خسته نباشید
استاد بزرگوارنگرش ایدئولوژیک به تاریخ باعث مستترماندن بخش اعظمی ازتاریخ گرانقدر جامعه انسانی می شوددر میهن پرافتخار ما علاوه بربزرگانی همچون طالقانی و شریعتی و چمران هزاران دلاور در خون خفته نیز وجود دارد یادمان باشد طالقانی کبیر در زتدان ستم شاهی همه زندانیان را از هر مسلک و مشربی دور یک سفره فرامی خواند
درود بزرگوار، نظرتان قابل توجه و تامل است.